Γενικά
«Tο διακρίνεις στις αγιασμένες
μορφές των μανάδων, που παραστέκουν στις εξώπορτες, ζώντας με τη γλυκιά
προσμονή των ξενιτεμένων τους, και που δεν θέλουν να αποσπαστούν ούτε
στιγμή από τα άγια χώματα...»
Το Θεόκτιστο έως το 1927
ονομαζόταν Τοπόριστα. Γεωγραφικά βρίσκεται στο βορειότερο σημείο της
Γορτυνίας και συνορεύει με την επαρχία Καλαβρύτων. Έχει υψόμετρο 640
μ.,
αποτελείται από 160 σπίτια εκ των οποίων σήμερα κατοικούνται περίπου τα
70.
Μέχρι τη δεκαετία του 1950 υπήρχαν
πάνω από 7.000 αιγοπρόβατα, αφού οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν
κτηνοτρόφοι. Ο κάμπος του χωριού παρήγαγε αραποσίτι, φασόλια και πολλά
κηπευτικά, γι' αυτό και το χωριό κατά τα δύσκολα χρόνια της κατοχής δε
στερήθηκε τουλάχιστον τη μπομπότα και το μαυρομάτικο φασόλι. Υπήρχαν
καταστήματα γενικού εμπορίου, τσαγκαράδικα, σαμαράδικα, σιδηρουργεία,
υδρόμυλος, τυροκομεία και ο παραδοσιακός αργαλειός, όπου ύφαιναν
κλινοσκεπάσματα για τις ανάγκες των κατοίκων.
Κατά τη δεκαετία του 1950 το χωριό
άρχισε να αδειάζει με τη μετανάστευση των νέων εκτός Ελλάδος, προκειμένου να βρουν
καλύτερη τύχη.
Oι Τοποριστινοί μεγαλούργησαν στον
επιχειρηματικό τομέα και πρόσφεραν στην ανάπτυξη και την πρόοδο του τόπου
τους. Οι μεγάλοι ευεργέτες Κων/νος και Αθηνόδωρος Δρακόπουλοι άλλαξαν
ριζικά την όψη του χωριού, χάρη στα μεγάλα έργα που έκαναν.
O ιερός ναός στον Αγίων Θεοδώρων, το
πνευματικό κέντρο, το ιατρείο, οι ιεροί ναοί του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου
Νεκταρίου, του Αγίου Κων/νου, του Αγίου Αθανασίου και άλλοι αποτελούν
πραγματικά στολίδια για το χωριό.
Εξαιρετικές είναι οι φυσικές ομορφιές
του χωριού με τις περίπου 30 διάσπαρτες πηγές του και τις παραδοσιακές
βρύσες του με τα γάργαρα νερά τους.
Λειτουργεί αγροτικό ιατρείο και
υπάρχουν παραδοσιακά καφενεία, παντοπωλεία και δύο τυροκομεία.
O κεντρικός ναός είναι των Αγίων
Θεοδώρων και το τοπικό πανηγύρι γίνεται στις 15 Αυγούστου.
|